DIY Spacer อุปกรณ์พ่นยารักษาโรคหอบหืด

แพทย์ มธ. เจ๋ง ประดิษฐ์เครื่องพ่นยาหอบหืด 

ราคาถูก

แพทย์ มธ. เจ๋ง! ประดิษฐ์เครื่องพ่นยาหอบหืด DIY Spacer ราคาถูก ต้นทุนเพียง 30-40 บาท จากปกติ 1,200-1,400 บาท สามารถประดิษฐ์ได้ด้วยตัวเอง

        รองศาสตราจารย์ แพทย์หญิง อรพรรณ โพชนุกูล ประธานชมรมและทีมการผลิต เผยว่า ด้วยความที่ตนเองเป็นแพทย์รักษาโรคหอบหืด ซึ่งการรักษานั้นจะต้องพ่นยา MDI เพื่อขยายหลอดลมในการรักษา ด้วยการสูดยาต้องกดยาในจังหวะเดียวกันกับการหายใจเข้าทางปาก และต้องกลั้นหายใจเป็นเวลา 10 วินาที ซึ่งผู้ป่วยส่วนใหญ่โดยเฉพาะเด็กและผู้สูงอายุไม่สามารถพ่นยาได้อย่างถูกต้อง อีกทั้งยายังตกสะสมในปากและผนังลำคอ ซึ่งมีเพียงส่วนน้อยที่จะเข้าไปในปอด 

        ดังนั้นจึงต้องอาศัยอุปกรณ์เสริมเพื่อช่วยควบคุมในการพ่นยา หรือที่เรียกว่า "สเปเซอร์ (Spacer)" เป็นกระบอกกักเก็บยาที่มีลักษณะครอบกับใบหน้า มีวาล์วเปิด-ปิด ควบคุมทิศทางของอากาศหายใจ ทำให้พ่นยาได้ง่ายขึ้น แต่อุปกรณ์ดังกล่าวนั้น มีราคาแพงและต้องนำเข้าจากต่างประเทศ ตกราคาเครื่องละ 1,200-1,400 บาท ผู้ป่วยบางคนก็ไม่มีเงินในการซื้อ จึงคิดค้นวิธีประดิษฐ์สเปเซอร์ที่ทำได้ด้วยตัวเองขึ้นมา เรียกว่า "DIY Spacer" 

       "อุปกรณ์ Spacer" ต้องมีวาล์วปิดเปิด โดยวาล์วจะเปิดเมื่อเด็กสูดหายใจเอาตัวยาเข้าไป แต่เมื่อเด็กหายใจออกวาล์วจะต้องปิดเพื่อไม่ให้ลมหายใจที่ปล่อยออกมาไปรวมกับตัวยาในกระบอก ซึ่งในการออกแบบทีมวิจัยนำลิ้นวาล์วในอุปกรณ์สูบน้ำด้วยมือ หรือไซฟ่อนปั๊ม มาเป็นตัวควบคุมทิศทางการไหลของลมหายใจให้ไปทางเดียว เมื่อสูดหายใจเข้าตัวยาก็จะไหลเข้าปอด และเมื่อปล่อยลมหายใจออกอากาศจะไหลออกทางช่องเปิดด้านบน ไม่ไหลกลับเข้าไปผสมกับยา ที่สำคัญขวดพลาสติกที่จะนำมาประดิษฐ์ควรเรียบและปริมาตรของท่อต่อ หรือ Spacer ไม่ควรต่ำกว่า 250 มิลลิลิตร และไม่ควรสั้นกว่า 4 เซนติเมตร เพื่อขนาดโมเลกุลของตัวละอองยาที่เหมาะสม"

        ด้วยคุณสมบัติพิเศษของ DIY Spacer ทำให้ในปี 2556 อุปกรณ์ช่วยพ่นยาชนิดทำได้ด้วยตนเองหรือ "DIY Spacer (Do it yourself)" สามารถคว้ารางวัลระดับเหรียญทองเกียรติยศ ประเภท "อุปกรณ์ทางการแพทย์เพื่อผู้ป่วยด้อยโอกาส" จากงาน 41st International Exhibition of Innovations of Geneva" ณ กรุงเจนีวา สมาพันธรัฐสวิส และรางวัล Special Prize จากประเทศไต้หวัน และรางวัลเหรียญเงิน "SIIF 2012" กรุงโซล สาธารณรัฐเกาหลี  "ความสำเร็จในการประดิษฐ์อุปกรณ์ช่วยพ่นยาส่วนหนึ่งได้รับแรงบันดาลใจมาจากปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ในการพึ่งพาตนเอง โดยไม่ต้องอาศัยสินค้านำเข้าจากต่างประเทศที่มีราคาค่อนข้างสูง" รศ.พ.ญ.อรพรรณกล่าว

       โดยส่วนแรกที่เป็นกระบอกกักเก็บยา ก็ใช้ขวดน้ำในการดัดแปลง ส่วนที่สองคือลิ้นปิด-เปิด ก็ใช้ไชฟ่อนปั๊มทำเลียนแบบ และส่วนที่ 3 หน้ากากแนบหน้าก็ใช้ขวดน้ำมาดัดแปลงเช่นกัน ซึ่งสนนราคาอยู่ที่ 30-40 บาทเท่านั้น ส่วนประสิทธิภาพก็ใช้ได้ดีผลการรักษาไม่แตกต่างจากการใช้ Spacer แต่ทั้งนี้อาจจะไม่แข็งแรงคงทนและอายุใช้งานค่อนข้างสั้นประมาณ 3-6 เดือน  อย่างไรก็ดีทางชมรมฯ ได้ทำ DIY Spacer เพื่อแจกจ่ายคนไข้ไปแล้วกว่า 3 หมื่นราย และจะผลิตเพื่อแจกจ่ายให้มากขึ้นกว่าเดิม พร้อมเน้นสอนให้ผู้ป่วยหรือคนที่สนใจผลิตอุปกรณ์ชิ้นนี้ขึ้นมาเองได้ 

ดูวิธีการทำแบบง่ายๆ ตามคลิป